In mijn zoektocht naar andere manieren van werken en organiseren ben ik op Sociocratie 3.0 gestuit. In 2018 heb ik de training gevolgd bij Rebelwise. Een jong bedrijf, dat de sociocratische principes ook toepast tijdens de training. Een mooi voorbeeld van “practice what you preach”. Sociocratie is een bestuursvorm die zijn oorsprong kent rond 1850. Basis is het consentbeginsel: een besluit kan alleen genomen worden wanneer de aanwezigen geen beargumenteerd bezwaar hebben tegen het te nemen besluit. Sociocratie 3.0 is een hierop gebaseerde toolkit, waarin ruim 70 patronen zijn beschreven die kunnen worden toegepast in een organisatie om op een zo effectief mogelijke manier gebruik kan worden gemaakt van de collectieve wijsheid, om zo tot betere besluiten te komen. Sociocratie 3.0 is open source, is voortdurend in ontwikkeling en kan vrij worden toegepast. Sociocratie 3.0 is gebaseerd op 7 principes (van de site van Rebelwise).
- Transparantie: Alle informatie is voor iedereen beschikbaar, tenzij er een gegronde reden is om dit niet te doen.
- Gelijkwaardigheid: Iedereen die wordt geraakt door een beslissing hebben allemaal de mogelijkheid om op grond van goede redenen deze beslissing te beïnvloeden of veranderen.
- Empirisme: Test stellingen door te experimenteren, te reviseren en te falsificeren (de mogelijke onwaarheid te onderzoeken).
- Continu verbeteren: Stap voor stap aanpassen en verbeteren om te komen tot een bestendig en gewenst resultaat.
- Effectiviteit: Doen wat juist is, doeltreffendheid. Dit zegt niks over het proces, maar alles over de uitkomst. Efficiëntie (doelmatigheid) daarentegen gaat enkel over het proces, het gebruiken van zo min mogelijk
middelen om tot een resultaat te komen. - Consent: Een besluit nemen, iets gaan doen, omdat er geen redenen zijn om dit niet te doen. Bij consensus gaan we op zoek naar unanimiteit, iedereen is het ermee eens, bij consent gaan we op zoek naar de optie
die goed genoeg is voor nu, en veilig genoeg om uit te proberen. - Aansprakelijkheid (accountability): Reageer wanneer nodig, houd je aan afspraken en neem eigenaarschap over het beloop van de organisatie.
Drie belangrijke manieren om de mindset te veranderen:
- Goed genoeg voor nu, veilig genoeg om te proberen
- Artful participation: Draagt mijn gedrag op dit moment het beste bij aan de effectiviteit van deze samenwerking?
- Het is niet óf-óf, maar Beide en meer.